شرکت خدمات تجارت

پایان ماراتن مذاکرات

اینجا نقطه پایان است؛آخر خط یک ماراتن و راند پایانی یک مبارزه تمام‌عیار پای میز مذاکره و دیپلماسی. پس از ۱۷ روز مذاکره سخت و پیچیده حالا همه‌‌چیز در گرو اراده سیاسی غرب و تصمیم برای یک توافق هسته‌ای است.

منابع ديپلماتيك روز ژیکشنبه 21 تیر را روز سرنوشت توصيف كرده‌ و گفته‌اند كه همه‌‌چيز حالا بسته به تصميم بر سر چند موضوع مهم باقي‌مانده است تا توافق هسته‌اي اعلام شود. برخلاف همه روزهاي قبل حالا همه‌‌چيز در مقابل هتل كوبورگ وين مثبت به نظر مي رسد.
یکشنبه پس از چندين ساعت نشست معاونين سرانجام كار به نشست مشترك وزراي 1+5 و ايران رسيد تا نتيجه كار آنها به تأييد نهايي برسد. طي روزهاي گذشته اختلاف‌هاي دوطرف خيلي زياد بوده خصوصا بعد ا زدبه‌اي كه آمريكايي‌ها در ميانه مذاكره كردند. اما همه در يك حرف مشترك بودند: به پايان كار رسيده‌ايم و حالا همه‌‌چيز در گرو تصميم‌هاي قاطع و اراده سياسي است.
جان كري، وزير امور خارجه آمريكا پس از آنكه ۴۵ دقيقه را در كليسا گذراند اعلام كرد گفت‌وگوهاي سازنده‌اي با محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران داشته اما براي توافق چند مورد دشوار از نظر آنها باقي‌مانده كه بايد حل شود. او گفت: من اميدوارم. فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا هم در توئيتر خود با اعلام اينكه همه مقام‌‌هاي اروپايي در حال كار هستند از رسيدن به ساعت‌هاي سخت و پاياني خبر داد.
وزارت امور خارجه آلمان هم اعلام كرد كه مذاكرات به مرحله سرنوشت ساز رسيده است. لوران فابيوس، وزير امور خارجه فرانسه هم كه براي مسئله بحران مالي يونان به پاريس رفته بود ظهر یکشنبه بار ديگر به وين بازگشت تا ناهار كاري وزيران 1+5 برگزار شود. او در حرف‌هاي خود قبل از ورود به هتل كوبورگ اعلام كرد كه قصد دارد با يوكيا آمانو، رئيس آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي ديدار كند و ماراتن مذاكرات به مرحله نهايي رسيده است.
پس از روزها بحث و مذاكره همين چند موردي كه همه درباره آن حرف مي‌زنند سرنوشت ايران و 1+5 را براي توافق هسته‌‌اي مشخص مي‌كند. سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه هم پس از چند روز غيبت به وين بازگشت تا حساس‌ترين روز مذاكرات شكل بگيرد. او پيش از اين گفته بود تنها در صورتي كه توافق شود به وين برمي‌گردد.حتي رسانه‌هاي صهيونيستي گزارش دادند كه بنيامين نتانياهو، در نشست ويژه‌اي با اعضاي كابينه اين رژيم درباره توافق هسته‌اي ايران حرف زده تا به آنها اطلاعات نهايي را بدهد و به آنها بگويد كه توافق هسته‌اي ايران كارش تمام‌شده است.

    او با نا‌اميد شدن از شكست مذاكرات
یکشنبه بار ديگر از كشورهاي غربي خواست مقابل ايران تسليم نشوند. براي نهايي شدن توافق هسته‌اي ايران روز گذشته آمانو هم به مذاكرات در هتل كوبورگ پيوست.

    اعلام پايان بحث‌هاي فني
علي اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران هم یکشنبه ديدار كوتاهي با رئيس آژانس بين‌المللي انرژي هسته‌اي داشت و در نشانه‌ ديگري از نزديك بودن توافق اعلام كرد بحث‌هاي فني به پايان رسيده و نهايي شده است. صالحي كه طي روزهاي گذشته جلسات ركوردشكني با ارنست مونيز، وزير انرژي آمريكا داشته گفت: ايران يك سري محدوديت‌هايي را پذيرفته اما تلاش هيأت ايراني اين بود كه محدوديت‌هاي شكل گرفته نه‌تنها هيچ تأثيري بر نشاط هسته‌اي كشورمان نداشته باشد و حركت
صلح آميز هسته‌اي مان را كند نكند بلكه در بخشي از زمينه‌هاي هسته‌اي شتاب بيشتري خواهيم داشت. او با اشاره به اينكه بحث‌هاي وين بر پايه و اساس تفاهم شكل گرفته در لوزان بوده تأكيد كرد: در توافق لحاظ شده كه توليدات استراتژيك خود را همچون «اورانيوم غني‌شده » و «آب سنگين» را بفروشيم و به اين ترتيب عملا وارد مجموعه كشورهايي مي‌شويم كه در نظام بين‌الملل مي‌توانند از فناوري صلح‌آميز هسته‌اي خود در جهت تجاري‌سازي‌ استفاده كنند.

    چالش‌هاي روز سرنوشت
منابع آگاه در گفت‌وگو با همشهري يكي از مهم‌ترين چالش‌ها را متن پيش‌نويس قطعنامه شوراي امنيت دانسته‌اند. اين قطعنامه، آخرين قطعنامه شوراي امنيت در مورد برنامه هسته‌اي ايران خواهد بود و پرونده هسته‌اي ايران را از ذيل فصل 7 منشور ملل متحد خارج خواهد كرد. مدت زمان اجراي قطعنامه محدود بوده و در پايان اين مدت اعتبار آن به پايان مي‌رسد. كلمه به كلمه قطعنامه شوراي امنيت برخلاف برجام كه تعهدي براي طرفين ندارد داراي بار حقوقي است و به همين‌خاطر متن آن بسيار مهم و حساس است.
منابع آگاه تأكيد دارند كه با توافق هسته‌اي ايران نخستين كشور ذيل تحريم‌هاي فصل هفتم خواهد بود كه موفق شده با مذاكرات و ديپلماسي از اين وضعيت خارج شود. ۶ قطعنامه سازمان ملل كه طي سال‌هاي گذشته براساس بندهاي مختلف ذيل فصل ۷ عليه ايران صادر شده تنها با اين قطعنامه قابل ابطال بوده و اين قطعنامه ضمانت اجرايي توافق به‌حساب مي‌آيد. برهمين اساس كليه تحريم‌هاي اقتصادي، بانكي ومالي در روز اجراي برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) به‌صورت كامل و قطعي لغو خواهد شد.
همچنين در بخش تسليحاتي هم مسئله تحريم ديگر مطرح نخواهد بود و منابع آگاه اعلام كرده‌اند كه تحريم به محدوديتي دوره‌اي تبديل مي‌شود. براساس قطعنامه‌اي كه از سوي شوراي امنيت صادر مي‌شود تحريم‌هاي تسليحاتي لغو و براساس ضميمه آن محدوديت‌هاي موقت درباره ايران اعمال مي‌شود.

    روحاني قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌اي را ابلاغ كرد
رئيس‌جمهور «قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌اي ملت ايران» را براي اجرا به وزارت امور خارجه و سازمان انرژي اتمي ابلاغ كرد.اين قانون در جلسه علني 2تيرماه 1394مجلس شوراي اسلامي تصويب شد و در تاريخ 3/4/1394به تأييد شوراي نگهبان رسيد. براساس اين قانون، هرگونه نتايج مذاكرات هسته‌اي با كشورهاي (1+5) درصورتي معتبر است كه لغو تحريم‌ها بايد به‌طور يكجا و كامل در متن توافقنامه درج شده و در روز آغاز اجراي تعهدات جمهوري اسلامي ايران انجام شود. همچنين وزير امور خارجه موظف شد روند اجراي توافقنامه را هر 6ماه يك‌بار به مجلس شوراي اسلامي گزارش كند.

    مهم‌ترين محورهاي احتمالي توافق نهايي
براساس برجام كليه تحريم‌هاي ايران به پايان رسيده و ايران ديگر كشوري تحت تحريم نخواهد بود.
تحريم‌هاي اقتصادي، بانكي و مالي به‌صورت كامل لغو شده و در بخش تسليحاتي تحريم‌ها به محدوديت موقت تبديل مي‌شود.
دوره‌هاي محدوديت ايران در بازه‌هاي زماني متفاوت تعريف شده است.
برنامه جامع اقدام مشترك مجموعه‌اي از چندين توافق به‌حساب مي‌آيد.
قطعنامه‌اي كه به‌زودي صادر مي‌شود آخرين قطعنامه شوراي امنيت درباره برنامه هسته‌اي ايران خواهد بود و مقام‌هاي كشورمان تلاش دارند براساس آن پرونده هسته‌اي ايران از ذيل فصل 7 منشور سازمان ملل متحد خارج شود.

    محورهاي احتمالي بر جام در بخش فني
در بازطراحي رآكتور اراك، توليد پلوتونيوم كاهش يافته اما اين رآكتور به يك رآكتور چندوجهي با قابليت بالا تبديل مي‌شود كه پيش از اين در طراحي سابق نبوده است.
زمينه‌هاي انتقال تجارب ديگران به ايران به‌خصوص در ابعاد تجاري‌سازي‌ صنعت هسته‌اي در بُعد نيروگاهي و ساخت سوخت در مذاكرات لحاظ شده است.
جنبه‌هاي كاربردي صنعت هسته‌اي در بخش‌هاي مختلف صنعتي، سلامت، كشاورزي و توليد برق و آب شيرين و نيز جنبه‌هاي تجاري و اقتصادي آن افزايش مي‌يابد.
امكان فروش توليدات استراتژيك همچون «اورانيوم غني شده » و «آب سنگين» فراهم مي‌شود.
ايران به جمع كشورهايي كه مي‌توانند از فناوري صلح آميز هسته‌اي خود در جهت تجاري‌سازي‌ استفاده كنند وارد مي‌شود.
براي بازطراحي رآكتور اراك، يك گروه كاري تشكيل مي‌شود كه مدير پروژه جمهوري اسلامي ايران است ولي‌كميته كاري بين‌المللي نيز تشكيل خواهد شد كه مديريت اصلي آن با چين است اما كشورهاي 1+5ازجمله آمريكا مي‌توانند در آن مشاركت كنند.
ايران با اين كميته قرارداد الزام‌آور براي بازطراحي رآكتور اراك امضا مي‌كند تا عقب‌ماندگي نيروگاه اراك جبران شود.

منبع: همشهري آنلاين