بازتاب‌های بین‌المللی اعدام شیخ نمر، رهبر شیعیان عربستان

خبر کوتاه بود: شیخ نمر باقر النمر، روحانی مبارز شیعه و رهبر شیعیان عربستان، اعدام شد. خبر اجرای حکم اعدام شیخ نمر در حالی امروز از سوی وزارت کشور عربستان اعلام شد که طی بیش از سه سال که از زمان بازداشت وی می‌گذرد، همواره اخباری درباره تصمیم سعودی‌ها برای این اقدام منتشر می‌شد؛ اما با توجه به واکنش‌های بین المللی، شاید کمتر کسی انتطار آن را داشت که این حکم واقعاً به اجرا دربیاید. شیخ نمر در پی اعتراضات شیعیان عربستان در سال ۲۰۱۲ بازداشت شده و حکم اعدام وی در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴ در دادگاه جنایی عربستان صادر شده بود. تأیید این حکم در تاریخ ۱۵ اکتبر سال ۲۰۱۵، آن را یک قدم به اجرایی شدن نزدیک کرد، اما باز هم امیدهایی برای اجرا نشدن این حکم وجود داشت. بر اساس بیانیه وزارت کشور عربستان، شیخ نمر به همراه ۴۶ تن دیگر اعدام شده که اتهام اغلب آن‌ها، جرایم تروریستی عنوان شده بود.

اما همان‌گونه که انتظار می‌رفت، اعدام این رهبر شیعه به واسطه جایگاه برجسته داخلی و بین‌المللی که از آن برخوردار بود، بازتاب بسیار گسترده‌ای در سطح جهان پیدا کرد و تقریباً تمامی مطبوعات و رسانه‌های معتبر بین‌المللی به این موضوع واکنش نشان داده و در قالب گزارش‌ها و تحلیل‌هایی به آن پرداختند. درمیان رسانه‌های فرانسوی، شبکه تلویزیونی «یورونیوز» برای لحظاتی کوتاه و به دنبال انتشار خبر شهادت شیخ نمر توسط عربستان سعودی، در اقدامی نادر این خبر را با زیرنویس فوری فارسی برای مخاطبان خود پخش کرد. شبکه تلویزیونی «فرانس ۲۴» اما در زیرنویس خبر فوری خود درباره شهادت شیخ نمر، گزارش وزارت کشور عربستان را در این زمینه بازتاب داد.
خبرگزاری «رویترز» به نقل از وزارت کشور عربستان اعلام کرد که این روحانی شیعه، به اتهام تروریسم اعدام شده است. این وزارتخانه همچنین از اعدام ۴۷ نفر دیگر نیز به همین اتهام خبر داد. در این گزارش اشاره شده است که شیخ نمر، یکی از برجسته‌ترین زندانیان سیاسی عربستان است که در سال ۲۰۱۲ به اتهام انتقاد از حکومت عربستان به اعدام محکوم شد. براساس بیانیه وزارت کشور عربستان، ۴۷ فرد مذکور صبح امروز، شنبه در ۱۲ منطقه ریاض، مکه، مدینه، الشرقیه، القصیم، حائل، الحدود الشمالیه، عسیر، الجوف، نجران، الباحه و تبوک اعدام شده‌اند. دادگاه تجدید نظر و دیوان عالی عربستان چندی پیش حکم اعدام شیخ نمر باقر النمر را تائید کردند که این مساله در کشورهای مختلف جهان مورد اعتراض قرار گرفته بود.
روزنامه انگلیسی «گاردین» در گزارشی در واکنش به اعدام رهبر شیعیان عربستان عنوان کرد که اعدام این روحانی شیعه، خشم خاورمیانه را برانگیخت. این روزنامه در گزارش خود به اعدام ناگهانی این رهبر شیعیان اشاره کرد و نوشت نمر مدت‌ها به عنوان پرسروصدا‌ترین رهبر شیعیان در استان «قطیف»، واقع در شرق عربستان شناخته می‌شد که تمایل داشت تا به صورت آشکار، خاندان سلطنتی آل سعود را مورد انتقاد قرار دهد و همچنین خواستار برگزاری انتخابات بود. گاردین ادامه داد که با این حال، این رهبر شیعیان عربستان بسیار مراقب بود که از تقاضا برای هرگونه خشونت دوری کند؛ اما وزارت کشور عربستان او را متهم کرد که در پشت پرده حملات به نیروهای پلیس قرار دارد. گاردین همچنین در گزارشی دیگر با عنوان «شیخ نمر النمر، ‌ روحانی شیعه که خاری در چشم رژیم سعودی بود»، نوشت: «نمر که اعدام او موجی از محکومیت در مناطق مختلف را به دنبال داشته است، به صورت واضح حامی اعتراضات و تظاهرات‌های دموکراسی‌خواهانه بود».
روزنامه انگلیسی «دیلی‌میل» در بازتاب این خبر به اظهارات نوری مالکی، نخست‌وزیر سابق عراق اشاره کرده که گفته اعدام روحانی برجسته عربستان، بر پایان عمر دولت عربستان دلالت دارد.  مالکی اظهار داشته: «ما به شدت این اقدامات نفرت‌انگیز فرقه‌ای را محکوم و تأکید می‌کنیم که جرم اعدام شیخ نمر، رژیم سعودی را سرنگون می‌کند؛ همانطور که جرم اعدام شهید محمد باقر صدر، صدام حسین را سرنگون کرد». روزنامه «ایندیپندنت»، یکی دیگر از مطبوعات انگلیسی نیز در واکنش به خبر اعدام شیخ نمر به اعتراضاتی اشاره کرد که در بحرین برگزار شد و مأموران پلیس به سوی معترضان گاز اشک‌آور شلیک کردند. در این گزارش آمده است که معترضان که عکس‌هایی از روحانی شیعه را در دست داشتند، در خیابان‌های بحرین به اعدام شیخ نمر اعتراض کردند؛ اما مأموران پلیس با گاز اشک‌آور به استقبال آن‌ها رفتند. ایندیپندنت ادامه می‌دهد که صد‌ها خودروی زرهی به قطیف عربستان فرستاده شده تا هرگونه اعتراض به اعدام شیخ نمر را مهار کنند.
سایت شبکه خبری «بلومبرگ» گزارش داده که شیخ نمر به واسطه سخنرانی‌های انتقادی از حاکمان عربستان سعودی معروف بود و گرچه عربستان سعودی تا حد زیادی از ناآرامی‌هایی که در سراسر جهان عرب در سال ۲۰۱۱ اتفاق افتاد، برکنار بود، اما اقلیت شیعه این کشور گهگاه اعتراضاتی برگزار می‌کردند و با نیروهای امنیتی درگیر می‌شدند. داعش نیز از این خط اشتباه بهره‌برداری کرد و سال گذشته به مساجد شیعیان حمله کرد. روزنامه «اکونومیک تایمز» نیز به نقل از شبکه «السومریه» در واکنش به اعدام این روحانی شیعه گزارش کرد که اعدام شیخ نمر باقر النمر با هدف دامن زدن به نزاع سنی و شیعه صورت گرفته و «منطقه را به آتش می‌کشاند». روزنامه انگلیسی «فایننشال‌تایمز» از دیگر مطبوعاتی است که به این موضوع پرداخته و می نویسد اعدام شیخ‌ نمر ممکن است تنش‌هایی میان عربستان و ایران را افزایش دهد.
روزنامه آمریکایی «واشنگتن‌پست» در گزارش خود از اعدام شیخ نمر اشاره کرد که اعدام وی، واکنش‌های توأم با خشم را در سراسر جهان شیعه از جمله ایران به همراه داشت. در این گزارش آمده است که اعدام شیخ نمر خطر تجدید ناآرامی بین شیعیان عربستان را به همراه دارد. این اقدام واکنش شدید ایران رانیز  به همراه داشت که در گذشته نیز هشدار داده بود اعدام نمر هزینه سنگینی برای عربستان به همراه خواهد داشت. واشنگتن‌پست افزود اعدام این شیخ شیعه ممکن است ناآرامی‌هایی را در کشور بحرین به همراه داشته باشد و هم‌اکنون نیز اعتراضات به اعدام نمر در این کشور در جریان است.

سايت خبري تابناك